KUBE ŞABAN’I SAYGI VE RAHMETLE ANIYORUZ!
20.01.20, Pazartesi
Adıge yazar, şair, dilci, tiyatro yazarı, koreograf, kompözitör, folklor derleyicisi ve eğitimci Kube Şaban, 1890 yılında Adıgey Cumhuriyeti’ne bağlı Hakurnehable köyünde dünyaya geldi.
1928-1937 yılları arasında Moskova ve Krasnodar’da Adıge dili ve edebiyatı öğretmenliği yaptıktan sonra köy köy gezerek folklor araştırmaları yaptı. II. Dünya Savaşı sırasında geri çekilen Alman orduları ve onlara katılmış bulunan Kuzey Kafkasyalı mülteciler arasında vatanını terk etmek zorunda kaldı.
Avrupa’da geçirdiği birkaç yılın ardından 1948 yılında Türkiye’ye, 1950 yılında da Ürdün’e gitti. Amman’da yine Adıge dili ve edebiyatı ve folklor derlemeleri ile ilgili çalışmalarda bulunurken müzik ve tiyatro toplulukları oluşturdu. Besteleri ve derlediği halk müziği parçaları uzun yıllar Amman radyosu kanalıyla Çerkes diasporasının uzak köylerine kadar ulaştı. 1956 yılında gittiği Fransa’da Prof. G. Dumezil’in çalışmalarına yardımcı oldu. 1959 yılında "Adighe Folklor” kitabının ilkini yayınladıktan sonra Amerika’ya yerleşti.
RFSSC Yüksek Sovyeti tarafından 1957 yılında kendisinin hiçbir suçu bulunmadığını ve yurduna dönebileceğini belirten karar alınmasına rağmen dönemin Adıge yöneticileri tarafından bu karar hasıraltı edildi. Kafkasya’da bıraktığı ve şarkılarında yaşattığı eşi ve tek kızından hiçbir haber alamadan geçen gurbet yaşamının ardından 20 Ocak 1974’te ABD’de bir kasabada vefat etti.
Ölümünden 15 yıl sonra, şiirinde “Kavuşamadan ecelim gelirse, tek çocuğum Saida’ya, şarkılarımı iletirseniz, içindekileri size anlatıverir.” diyerek seslendiği kızı Saida ve Prof. Kazbek Şeş'e, Adigey Cumhuriyeti’nden ABD'ye giderek, onun korunabilmiş olan eserlerini ve basılamamış çalışmalarını toplayarak Maykop'daki Adıge Bilimsel Araştırma Enstitüsü’ne teslim ettiler.
Ömrünün büyük bir kısmını gurbette vatan özlemiyle geçiren, onlarca ölümsüz eseri ile toplumuna büyük hizmetlerde bulunan Kube Şaban’ı vefatının 46. yılında saygı ve rahmetle anıyoruz.
